Consumer Protection Bureau Can Teach Financial Self-Help

by Robert H. Gertner

Bloomberg
March 29, 2012

The long gestation of the Consumer Financial Protection Bureau, which was mandated by the Dodd- Frank Act, is over.

Now that the bureau’s chairman, Richard Cordray, is in place and it is rolling out programs, it is a good time to think about how government intervention can improve outcomes in the financial products consumers buy. Regardless of whether one prefers caveat emptor, a paternalistic federal government or something in between, the CFPB is a reality. Improving financial decisions by consumers is a worthy goal, but it will not be easy to design effective government actions to help them do so.

When consumers make poor financial decisions, they often do so because they lack information and understanding of product features. Financial literacy and sophistication is shockingly low: About one-third of the U.S. population understands the concepts of compound interest or how credit-card debt works. Such financial illiteracy is correlated with high levels of debt and high fees for financial services, and is greater among people with low incomes and low education, as well as minorities and the elderly.

More

Το Θεώρημα του Coase και η Οικονομική Ανάλυση του Δικαίου

του Αριστείδη Χατζή

Υπό δημοσίευση στο συλλογικό τόμο Ο Ρόλος της Δικαιοσύνης στην Άσκηση της Επιχειρηματικής Δραστηριότητας, Επιμέλεια: Πόπη Καλαμπούκα-Γιαννοπούλου. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη, 2012

[Κατεβάστε ολόκληρο το κείμενο σε PDF]

Πρόλογος

Μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα οι οικονομολόγοι αντιμετώπιζαν το δίκαιο αλλά και ευρύτερα τους θεσμούς ως μέρος των περιορισμών (constraints) που οριοθετούν τις ανθρώπινες επιλογές. Για την πρώιμη νεοκλασική οικονομική θεωρία οι κανόνες δικαίου αποτελούσαν εμπόδια στην προσπάθεια των ορθολογικών ατόμων να μεγιστοποιήσουν την ωφελιμότητά τους, δηλαδή να επιτύχουν μεγαλύτερα επίπεδα ατομικής ευημερίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι οικονομολόγοι θεωρούσαν άχρηστο το δίκαιο – κάθε άλλο. Είχαν από νωρίς αναγνωρίσει την κεντρική σημασία του κράτους δικαίου για την οικονομική ευημερία και ανάπτυξη: η προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, η εφαρμογή των συμβάσεων, η εξασφάλιση της κοινωνικής ομαλότητας και συνοχής αλλά και η κοινωνική πολιτική απαιτούσαν ένα πλέγμα κανόνων δικαίου που θεωρούνταν απαραίτητα μεν αλλά ταυτόχρονα και περιοριστικά της οικονομικής δραστηριότητας. Για τους οικονομολόγους αυτοί οι κανόνες (τυπικοί και άτυποι) περιόριζαν τις εφικτές επιλογές όπως οι φυσικοί περιορισμοί (ο χρόνος) ή το εισόδημα. Έτσι δεν αποτελούσαν αντικείμενο της οικονομικής επιστήμης – μελετούνταν παρεμπιπτόντως και αντιμετωπίζονταν όπως οι προτιμήσεις – θεωρούνταν δηλαδή δεδομένοι και εξωγενείς.

Αυτός που κατόρθωσε να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που οι οικονομολόγοι αντιμετωπίζουν το δίκαιο και τους θεσμούς ήταν ο άγγλος οικονομολόγος Ronald H. Coase. Με την συμβολή του στην οικονομική θεωρία (η οποία τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ στην Οικονομική Επιστήμη το 1991) ανάγκασε τους οικονομολόγους να δουν το δίκαιο και τους θεσμούς με πολύ διαφορετικό τρόπο: όχι ως περιορισμούς αλλά ως εργαλεία επίλυσης των ενδογενών προβλημάτων της αγοράς. Ταυτόχρονα το θεώρημα του Coase (όπως κωδικοποιήθηκε η βασική συνεισφορά του στην οικονομική επιστήμη από τον George Stigler) αποτέλεσε τη θεμέλια λίθο της οικονομικής ανάλυσης του δικαίου, της πλέον επιτυχημένης διεπιστημονικής προσέγγισης στο δικαιικό φαινόμενο. Ο Coase υποχρέωσε με το έργο του και τους νομικούς να αντιληφθούν ότι δεν μπορούν να ρυθμίσουν την αγορά (αλλά και την κοινωνία) χωρίς τη βοήθεια μιας εμπειρικής κοινωνικής επιστήμης, όπως τα οικονομικά, που θα τους βοηθήσουν να διαμορφώσουν αποτελεσματικούς θεσμούς.

Στο κείμενο που ακολουθεί θα παρουσιάσουμε αναλυτικά το θεώρημα του Coase και στις δύο εκδοχές του (την θετική/περιγραφική και την κανονιστική), το πρόβλημα του κόστους συναλλαγών, τη γέννηση της οικονομικής ανάλυσης του δικαίου από τον Richard Posner και τη συνεισφορά στη συζήτηση για τις μορφές προστασίας των δικαιωμάτων από τον Guido Calabresi. Θα ολοκληρώσουμε τη μελέτη μας με την ελληνική περίπτωση που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς η Ελλάδα αποτελεί κυριολεκτικά παράδεισο κόστους συναλλαγών που καθιστούν απαγορευτική την οικονομική ανάπτυξη, τη μόνη έξοδο από την κρίση.

Για τη συνέχεια του κειμένου πατήστε τον παρακάτω σύνδεσμο:

Κατεβάστε ολόκληρο το κείμενο σε PDF

Έρευνα: Πόσο εύκολη είναι η μεταφορά του λογαριασμού μας σε άλλη τράπεζα

Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕ.Π.ΚΑ.)
13 Μαρτίου 2012

Από την 1η Νοεμβρίου 2009, είναι ευκολότερη, για τους καταναλωτές, η μεταφορά του προσωπικού τρεχούμενου λογαριασμού τους και του ατομικού λογαριασμού ταμιευτηρίου τους, από μια τράπεζα, σε άλλη, στην Ελλάδα. Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε, σε ευρωπαϊκό επίπεδο και το ΚΕ.Π.ΚΑ., από την πρώτη στιγμή, έδωσε, δυναμικά, το παρόν και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, για να διαμορφωθούν όροι και διαδικασίες φιλικές, για τους καταναλωτές.

Σήμερα, λοιπόν, για κάθε καταναλωτή, που επιθυμεί να μεταφέρει είτε τον προσωπικό τρεχούμενο λογαριασμό του, είτε τον ατομικό λογαριασμό ταμιευτηρίου του, σε άλλη τράπεζα, η νέα τράπεζα λειτουργεί, ως το κύριο σημείο επαφής και προσφέρει τη συνδρομή της, σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας μεταφοράς. Έρχεται, σε συνεννόηση, με την παλαιά τράπεζα, διασφαλίζοντας ότι η μεταφορά των επαναλαμβανόμενων πληρωμών του καταναλωτή, όπως τυχόν άμεσες χρεώσεις και πάγιες εντολές, διενεργούνται ομαλά, απλά και γρήγορα. Τέλος, η νέα τράπεζα βοηθά τον καταναλωτή, στο κλείσιμο του παλαιού λογαριασμού και στη μεταφορά του υπολοίπου, στο νέο λογαριασμό.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν υποχρεώσεις των τραπεζών, που απορρέουν, από τις «Κοινές Αρχές σχετικά με τη μεταφορά τραπεζικών λογαριασμών», οι οποίες αποτελούν ένα Κώδικα Δεοντολογίας, στον οποίο έχουν προσχωρήσει, εθελοντικά, σχεδόν όλες οι τράπεζες. Η προσχώρηση αυτή σημαίνει ότι οι Κοινές Αρχές εφαρμόζονται, υποχρεωτικά, από τις τράπεζες, που τις έχουν προσυπογράψει.

Το ΚΕ.Π.ΚΑ.-Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών θέλησε να διαπιστώσει, αν οι τράπεζες εφαρμόζουν, στην πράξη, αν δηλαδή, ανταποκρίνονται, στις υποχρεώσεις τους, που πηγάζουν, από τις Κοινές Αρχές. Για το λόγο αυτό, διενεργήσαμε μια έρευνα. Η έρευνα διενεργήθηκε, στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας Καταναλωτή. Το ΚΕ.Π.ΚΑ. πιστεύει ότι η 15 του Μάρτη δεν αποτελεί επέτειο, στην οποία θυμόμαστε ότι οι καταναλωτές έχουμε δικαιώματα. Τα δικαιώματά μας ισχύουν 365 μέρες το χρόνο, 24 ώρες το 24ωρο. Έτσι, αποφασίσαμε να κάνουμε έρευνες, για να εξακριβώσουμε αν η αγορά λειτουργεί, σωστά και αν οι επιχειρήσεις εφαρμόζουν τη νομοθεσία και σέβονται τα δικαιώματά μας. Φέτος, θελήσαμε να ελέγξουμε κατά πόσο οι καταναλωτές, στην Ελλάδα, μπορούν να αλλάξουν τράπεζα, γεγονός που αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμά μας.

Στην έρευνα, που κάναμε, συμμετείχαν 146 καταναλωτές, από όλη την Ελλάδα. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το χρονικό διάστημα 9/2/2012-7/3/2012, μέσω ερωτηματολόγιου, που αναρτήθηκε, στην ιστοσελίδα του ΚΕ.Π.ΚΑ. και εκτυπώθηκε, για όσους δεν είχαν πρόσβαση, στο internet. 33% των ερωτηματολογίων συμπληρώθηκαν, ηλεκτρονικά και 67% συμπληρώθηκαν, γραπτώς.

Περισσότερα

New Marriages or No Marriages?

by Nancy Folbre

New York Times
March 5, 2012

Motherhood without marriage is on the increase in the United States, particularly among women under 30 who have not completed college. One big question is why.

Some conservatives, like Rick Santorum, blame feminism for encouraging women to work outside the home. Others, like Charles Murray, emphasize the corrupting effect of public assistance. Many liberals, like Thomas Edsall, assert that this story leaves out the effects of deindustrialization and growing economic dislocation, which have reduced the number of marriageable men.

What I see is a culturally contested adjustment to the changing role of women, an adjustment impeded by growing income inequality but eased by education.

As the empirical trajectory unfolds, it becomes easier to assess these competing explanations. Once literally described as a “pathology” of the black community, nonmarital births reached about 29 percent of the total for whites in 2009.

Public assistance can’t take the blame. The trend extends well beyond women eligible for Temporary Assistance to Needy Families or the Earned Income Tax Credit. Strict new work requirements, paternity tests and child support enforcement policies introduced in 1996 have not significantly increased marriage among low-income families. Nor did the federally financed Healthy Marriage Initiative have a discernible effect.

The loss of manufacturing jobs and declining real wages for non-college-educated men help explain why many feel they can’t support a family. Women’s higher employment levels and increased earnings relative to men help explain why many feel they can afford to go it alone.

More